Autorką poniższego tekstu jest Julia Mandel z firmy Trusted Shops, która zajmuje się certyfikacją sklepów internetowych. Informacja pochodzi z newslettera Trusted Shops, który możecie zamówić tutaj.
Prawo do odstąpienia od umowy to temat, który wielu właścicieli sklepów internetowych przyprawia o ból głowy. Z jednej strony istnieje obowiązek poinformowania konsumenta o tym prawie. Z drugiej strony łatwo można popełnić błędy i ograniczyć – umyślnie lub nieumyślnie – prawa konsumenta. W pierwszej części artykułu przedstawiamy niektóre błędy, które można popełnić opisując prawo do odstąpienia do umowy.
Ogólne informacje o prawie do odstąpienia od umowy
W przypadku zawierania umowy na odległość konsumentowi przysługuje ustawowe prawo do odstąpienia od takiej umowy, bez konieczności podawania przyczyn, w terminie 10 dni liczonym od daty otrzymania przez konsumenta rzeczy (towaru) w przypadku sprzedaży towarów lub dnia zawarcia umowy w przypadku świadczenia usług. Aby skorzystać z prawa odstąpienia wystarczy złożyć pisemne oświadczenie i wysłać je we wspomnianym wcześniej terminie 10 dni na adres sklepu internetowego.
Podstawą prawną prawa do odstąpienia jest art. 7 ust. 1 w związku z art. 10 ust. 1 ustawy o ochronie niektórych praw konsumentów. Przepisów o umowach zawieranych na odległość nie stosuje się do umów wymienionych w art. 16 ustawy o ochronie niektórych praw konsumentów.
1. Klauzule wykluczające prawo do odstąpienia
Ustawa o ochronie niektórych praw konsumentów przewiduje pewne wyłączenia spod prawa konsumenta do odstąpienia od umowy, które są wiążące w przypadku braku odmiennej umowy pomiędzy stronami w tym zakresie. Prawo do odstąpienia od umowy nie przysługuje konsumentowi tylko w art. 10 ust. 3 ustawy o ochronie niektórych praw konsumentów w wymienionych przypadkach. Klauzule wykluczające prawo do odstąpienia poza ustawowymi wyjątkami są niedozwolone.
Numer wpisu 131, data wpisu 11.10.2004:
Kupującemu nie przysługuje prawo odstąpienia od zamówienia.
Numer wpisu 139, data wpisu 11.10.2004:
Kupujący nie jest uprawniony do otrzymania odszkodowania w żadnej formie z powodu opóźnienia dostawy. Jednocześnie opóźnienie dostawy nie uprawnia kupującego do całkowitego bądź częściowego odstąpienia od zamówienia lub jego anulowania.
Numer wpisu 2501, data wpisu 13.09.2011:
Zwrotowi nie podlegają kosmetyki np. żele, akryle, lakiery, farbki itp.
2. Klauzule, które nakładają dodatkowe obowiązki
Nie można również ograniczyć możliwości odstąpienia od umowy nakładając konsumentom dodatkowe obowiązki utrudniające lub zniechęcające konsumenta od odstąpienia od umowy. Takie klauzule, które zobowiązują konsumenta np. do przestrzegania pewnego postąpienia jak np. obowiązek wysłania towaru za pomocą konkretnej firmy lub obowiązek wypełnienia konkretnego formularza, ograniczają prawo od odstąpienia od umowy w sposób niezgodny z prawem.
Numer wpisu 1493, data wpisu 08.09.2008:
(w wersji przed dokonaniem zmian) Kupujący ma prawo do odstąpienia od niniejszej umowy w terminie dziesięciu dni od daty jej zawarcia składając stosowne oświadczenie na piśmie. Wyżej wymienione oświadczenie kupujący zobowiązany jest wysłać listem poleconym z dopiskiem: “Odstąpienie” na adres siedziby firmy XXX, w wyżej określonym terminie. Decyduje data stempla pocztowego.
Numer wpisu 1495, data wpisu 08.09.2008:
(w wersji po dokonaniu zmian) Kupujący – konsument w rozumieniu art. 22 (1) kc z 23 kwietnia 1964 r. (Dz. U. Nr 16, poz. 93 z późn. Zm.) ma prawo odstąpić od niniejszej umowy w terminie 10 dni od dnia jej zawarcia, składając oświadczenie woli o treści: “Ja niżej podpisany/a… oświadczam, że na podstawie pkt. 19 umowy sprzedaży nr… zawartej w … dnia… odstępuję od w/w umowy. Wyżej wymienione oświadczenie kupujący zobowiązany jest wysłać listem poleconym z dopiskiem “Odstąpienie” (decyduje data stempla pocztowego) lub dostarczyć osobiście na adres siedziby firmy XXX, w wyżej zakreślonym terminie.
Numer wpisu 2949, data wpisu 23.03.2012:
Warunkiem przyjęcia zwrotu jest poprawne wypełnienie formularza i przesłanie go na wskazany adres e-mail.
3. Klauzule, które żądają zapłatę odstępnego
Zakazane jest także uzależnienie prawa konsumenta do odstąpienia od umowy od zapłaty określonej sumy pieniędzy, kary lub zapłaty kosztów związanych z obsługą zwrotów (art. 7 ust. 2 ustawy o ochronie niektórych praw konsumentów).
Numer wpisu 513, data wpisu 07.10.2005:
W przypadku odstąpienia przez Kupującego od Umowy Sprzedający zwróci Kupującemu wpłaconą zaliczkę w nominalnej wysokości czyli bez oprocentowania w terminie 14 dni od sprzedaży samochodu, będącego przedmiotem niniejszego zamówienia innemu Klientowi.
Numer wpisu 548, data wpisu 07.10.2005:
W przypadku odstąpienia od umowy lub nie wywiązania się z jej postanowień przez Kupującego, Sprzedający jest uprawniony do bezzwrotnego zatrzymania zaliczki.
Numer wpisu 549, data wpisu 07.10.2005:
Nie dokonanie przez Kupującego wpłaty ceny samochodu w trybie określonym w § 2.2 będzie równoznaczne ze złożonym przez kupującego oświadczeniem o odstąpieniu od umowy i utratą wpłaconej zaliczki.
Numer wpisu 630, data wpisu 03.04.2006:
W przypadku odstąpienia od umowy przez Zamawiającego, zaliczka przepada na rzecz Przyjmującego zamówienie w całości.
Numer wpisu 938, data wpisu 09.11.2006:
W przypadku odstąpienia nabywcy od warunków umowy zaliczka nie podlega zwrotowi.
Podsumowanie
Informując o prawie do odstąpienia od umowy należy przede wszystkim zwrócić uwagę na to, czy treść ustawy o ochronie niektórych praw konsumentów oddana jest poprawnie. Warto sprawdzić czy okres dziesięciodniowy, w którym konsument może odstąpić od umowy, liczy się od dnia wydania rzeczy a nie od dnia zawarcia umowy.
Ponadto należy upewnić się, czy przypadkiem opis procedury odstępowania od umowy nie sugeruje, że konsument musi dopełnić dodatkowych obowiązków. Konsument nie musi korzystać z formularza udostępnionego na stronach sklepu, aby odstąpić od umowy. Może również sam napisać stosowne oświadczenie odstąpienia od umowy.