Na zlecenie Grupy Nokaut S.A. powstał portret Polaków robiących zakupy za pośrednictwem Internetu. Badanie przeprowadzone wśród osób, które mają za sobą pierwsze wirtualne transakcje pokazuje, kim są aktywni e-zakupowicze, czego poszukują w sieci i w jakich okolicznościach podejmują decyzje. Ich stosunek do korzystania z oferty sklepów internetowych to istotny sygnał dla rozwijającego się rynku e-commerce w Polsce.
Celem przeprowadzonych przez Instytut Badawczy ARC Rynek i Opinia badań była analiza polskiego rynku e-commerce z perspektywy klientów sklepów internetowych. W wyniku przeprowadzonych ankiet udało się poznać profil i zwyczaje konsumenckie Polaków kupujących w sieci:
- częstotliwość zakupów,
- najpopularniejsze kategorie produktowe,
- okoliczności towarzyszące zakupom oraz
- nastawienie do e-handlu pozwalające prognozować dalszy wzrost aktywności zakupowej w Internecie.
Wyniki badania pokazują, że istnieje już grupa Polaków przywiązanych do zakupów przez Internet. Są to doświadczeni klienci sklepów internetowych oraz użytkownicy narzędzi ułatwiających wybór najkorzystniejszych ofert. Ponad połowa badanych dokonuje zakupów online od co najmniej dwóch lat, a co czwarta osoba kupuje przez Internet kilkanaście razy w ciągu roku. Z roku na rok przybywa doświadczonych klientów, którzy sprawnie poruszają się w ofertach e-sklepów i dokonują udanych transakcji, korzystając przy tym z różnych form internetowych pomocy i płatności.
Badanie zostało przeprowadzone techniką wywiadów internetowych (CAWI – Computer Assisted Web Interviewing) wśród 1062 respondentów będących osobami, które dokonały zakupu online lub planują go dokonać w ciągu najbliższych 12 miesięcy. Metodologia doboru próby badawczej gwarantuje reprezentatywność ze względu na wiek, płeć oraz wielkość miejscowości zamieszkania. Uzyskane wyniki zostały w całości sprawdzone przez specjalistów ds. przetwarzania danych ARC Rynek i Opinia, a następnie poddane analizie przy pomocy programu SPSS.
Kim jest Kupujący w sieci?
Polak kupujący produkty i usługi w sieci to wciąż częściej mężczyzna, ale te statystyki mogą się szybko zmienić, ponieważ to kobiety są grupą, w której najszybciej wzrasta liczba użytkowników debiutujących na polu zakupów online.
Najaktywniejszą grupą klientów są osoby w wieku 25-34 lat, z których aż 16,4% w ciągu ostatniego roku kupiło przez Internet ponad 20 produktów lub usług, a 27,4% dokonało kilkunastu takich transakcji. Sporo kupują przez Internet także osoby w wieku 35-50 lat (15,5% kupiło ponad 20 produktów, 25,9% kilkanaście produktów).
Wśród wszystkich grup wiekowych najaktywniej na polu e-zakupów działają osoby z dużych miast (z liczbą mieszkańców przekraczającą 500 tysięcy), ale zależność pomiędzy wielkością miast a intensywnością internetowych zakupów zaczyna być coraz mniej oczywista. Coraz większe ożywienie widać wśród osób zamieszkujących mniejsze miejscowości.
Co sami o sobie myślą internetowi zakupowicze? Zdaniem ankietowanych zakupy przez Internet są domeną osób oszczędnych, sprytnych, nie poddających się manipulacji, będących rozrywkowymi domatorami.
Jak kupuje?
Na uwagę zasługuje fakt, że polscy klienci sklepów online bardzo pozytywnie oceniają ich ofertę oraz jakość świadczonych usług. Wśród największych zalet zakupów w sieci najważniejsze są według nich kolejno:
- szeroki wybór,
- wygoda,
- niskie ceny,
- oszczędność czasu,
- możliwość znalezienia oryginalnego prezentu oraz
- możliwość zapoznania się z opiniami innych użytkowników o sklepach i produktach.
Wśród internetowych opinii na temat zakupów w sieci przeważają głosy dotyczące możliwości dokonywania zakupów w dowolnej chwili 24 godziny na dobę przez 7 dni w tygodniu, z czego Polacy chętnie korzystają, najczęściej robiąc zakupy wieczorem po powrocie z pracy lub podczas weekendu. Jedynie 15% ankietowanych przyznało się do przeglądania ofert i finalizowania transakcji w pracy, przy czym badanie pokazuje, że zdecydowanie częściej pozwalają sobie na to mężczyźni (18,4%) niż kobiety (2,5%).
Co pomaga w wyborze produktów z bogatej internetowej oferty? Porównywarki cenowe, z których korzysta 83% ankietowanych (30% co najmniej raz w tygodniu). Popularność porównywarek wiąże się z szybką możliwością weryfikacji podstawowych kryteriów decydujących o finalizacji zakupu.
Na pierwszym miejscu w przypadku większości produktów ankietowani stawiają cenę, a następnie kolejno: koszt dostawy, opinie innych użytkowników na temat sklepu, szczegółowość prezentacji produktu na stronie, asortyment w sklepie, dostępne formy dostawy oraz dostępne formy płatności.
Częściej z „zakupowych pomocy” korzystają kobiety niż mężczyźni, ale jedynie jeden na trzech kupujących decyzję o zakupie podejmuje całkowicie samodzielnie, nie konsultując jej z innymi osobami, ani nie weryfikując oferty przy pomocy internetowych narzędzi.
Interesująco wypada także porównanie sklepów tradycyjnych z internetowymi dokonane przez badanych. Zdaniem ponad połowy respondentów (56%) jakość obsługi sklepów internetowych nie różni się od jakości obsługi w tradycyjnych miejscach sprzedaży. Nieliczni, którzy dostrzegli różnicę, wskazali na wyższość… sklepów internetowych.
Co kupuje?
Osoby młode (18-24 lata) najczęściej przez Internet kupują odzież i obuwie, starsze (24+) częściej poszukują książek, płyt, filmów, artykułów związanych z wyposażeniem wnętrz, m.in. mebli i sprzętu AGD/RTV, a także akcesoriów ogrodowych i produktów związanych z motoryzacją. Najwięcej wątpliwości wśród ankietowanych wzbudzały internetowe zakupy butów, odzieży i żywności. Respondenci najczęściej chwalili natomiast nabyte w sieci komputery (97%).
Badania potwierdziły także różnice w produktach poszukiwanych w Internecie przez kobiety i mężczyzn: kobiety częściej niż mężczyźni kupują odzież, obuwie, kosmetyki i perfumy, natomiast panowie przodują w wyszukiwaniu ofert sprzętu komputerowego, telefonów, artykułów motoryzacyjnych oraz sprzętu domowego.
Oferta sklepów online pozostaje wciąż atrakcyjna w kontekście kupowania prezentów świątecznych i okazjonalnych – aż 81% respondentów kupuje upominki w sieci.
Kto polubi e-zakupy? Potencjał rozwoju rynku
W sieci wciąż bardziej doświadczeni są mężczyźni, z których niemal 46% pierwszych zakupów w Internecie dokonało ponad 5 lat temu. Z badań wynika jednak, że to właśnie kobiety stanowią najszybciej rosnącą grupę aktywnych klientów e-sklepów: tylko
w ciągu ostatniego roku swoich pierwszych zakupów w sieci dokonało 4,3% ankietowanych kobiet (mężczyzn – 2,5%).
Wyraźny wzrost zainteresowania korzystaniem z oferty e-sklepów widać również w mniejszych miejscowościach. Wieś i małe miasta co prawda wciąż odstają od metropolii pod względem liczby osób korzystających z oferty internetowej, ale ci użytkownicy, którzy spróbowali tej formy zakupów, aktywnie ją wykorzystują, kupując nawet kilkanaście produktów rocznie (aż 18,3% mieszkańców wsi lub miejscowości o liczbie mieszkańców mniejszej niż 20 tysięcy).
„Do niedawna ograniczenia związane z miejscem zamieszkania i, co za tym idzie, dostępem do komputera i Internetu stanowiły istotną barierę dla rynku e-commerce. Obecnie potencjalnymi klientami e-sklepów nie są już wyłącznie Internauci rozumiani jako posiadacze sprzętu komputerowego z dostępem do Internetu. Dziś potencjał rynku związany jest z 86% społeczeństwa, czyli około 32 milionami Polaków, którzy deklarują używanie telefonu komórkowego. Ma to związek z szybkim wypieraniem z rynku telefonów tradycyjnych przez smartfony z dostępem do sieci. Porównywarka cen Nokaut.pl jest już dostępna w formie aplikacji na telefony komórkowe i takie działania wyznaczają kierunek rozwoju całej branży” – komentuje wyniki badania Wojciech Czernecki, prezes Grupy Nokaut S.A.
Krzepiące dla polskiego rynku e-commerce są statystyki pokazujące, że nie tylko doświadczeni użytkownicy wydają pieniądze w sieci, ale systematycznie dołączają do nich młodsze roczniki zwolenników tej formy zakupów: niemal 10% ankietowanych w wieku 18-24 lat kupuje przez Internet ponad 20 produktów rocznie. Grupa zaawansowanych klientów wciąż rośnie i dokonuje transakcji coraz bardziej świadomie: umiejętnie korzysta z narzędzi ułatwiających zakupy w sieci, takich jak porównywarki cenowe i fora konsumenckie oraz zróżnicowanych form płatności oferowanych przez sklepy online.
Wyniki badania wskazują na jeszcze jeden aspekt, który ucieszy przedsiębiorców zajmujących się e-biznesem: to ogólne pozytywne nastawienie klientów do idei zakupów przez Internet. Dobrym sygnałem jest też deklaracja badanych użytkowników dotycząca planów na przyszłość – respondenci chcą nadal kupować online, a nawet robić to częściej niż dotychczas. Aż 91 % ankietowanych stwierdziło, że nie zawahaliby się polecić tej formy zakupów rodzinie i znajomym.
Wartość handlu internetowego według danych Euromonitora w roku 2010 wyniosła około 15,5 mld zł. Boston Consulting Group podaje szacunkowe perspektywy wzrostu wydatków konsumenckich w Internecie, które przy założeniach konserwatywnych mają rosnąć w tempie 16% w skali roku, aż do 2015 roku, w którym wyniosą 36 mld zł.
