Autorem poniższego wpisu jest Michał Frąckowiak, Trinity Kancelaria Prawna Waluga i Wspólnicy Sp. k. (strona www).
Katalog instytucji uprawnionych do przeprowadzenia kontroli u przedsiębiorcy dokonującego sprzedaży towarów za pośrednictwem Internetu jest bardzo długi. Rodzaj kontroli, których przeprowadzenia spodziewać się może przedsiębiorca zależeć będzie w dużej mierze od tego jakimi towarami handluje sprzedawca oraz jakich rozmiarów jest prowadzone przez niego przedsiębiorstwo.
Wśród instytucji, których kontroli spodziewać się może każdy przedsiębiorca niezależnie od rodzaju i wielkości prowadzonego przez niego sklepu internetowego wymienić należy:
1. Urząd Skarbowy – instytucja ta ma szerokie uprawnienia pod kątem badania poprawności obliczania i wpłacania przez przedsiębiorcę należnego podatku z tytułu prowadzonej przez niego działalności gospodarczej. Szczegółowy zakres kontroli określony został w ustawie z dnia 28 września 1991 roku o kontroli skarbowej (Dz. U. nr 100 poz. 442).
2. Główny Inspektor Ochrony Danych Osobowych – tematyka ochrony danych osobowych zyskała w ostatnim czasie na popularności. Osoba prowadząca sklep internetowy pamiętać musi o obowiązkach wynikających z ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 roku o ochronie danych osobowych (Dz. U. nr 133 poz. 833). Kontrolerzy GIODO mają uprawnienia do badania zgodności podejmowanych przez przedsiębiorcę działań ze wskazaną powyżej ustawą. W szczególności chodzi tutaj o wymóg zawarty w art. 36 u.o.d.o polegający na obowiązku zabezpieczenia danych przed ich udostępnieniem osobom nieupoważnionym, zabraniem przez osobę nieuprawnioną, przetwarzaniem z naruszeniem ustawy, zmianą, utratą, uszkodzeniem lub zniszczeniem.
3. Urząd Ochrony Konkurencji i Konsumentów – poprzez swoje delegatury w poszczególnych miastach oraz poprzez zlecanie zadań Powiatowemu (Miejskiemu) Rzecznikowi Ochrony Praw Konsumentów lub Inspekcji Handlowej może dokonać kontroli prowadzonej działalności pod kątem ochrony zbiorowych praw konsumentów. W szczególności sprzedawca internetowy może spodziewać się kontroli w przypadku łamaniu prawa polegającego na braku spełnienia obowiązków w zakresie informowania klientów odnośnie danych dotyczących prowadzonego przez niego przedsiębiorstwa (brak nazwy, informacji o organie który zarejestrował działalność itp.), wprowadzania konsumentów w błąd poprzez nieprawdziwe dane zawarte w reklamach oferowanych produktów czy brak dopełnienia obowiązków związanych z reklamowaniem wadliwych produktów.
W sytuacji kiedy przedsiębiorca prowadzący sklep internetowy zatrudni pracowników, stając się tym samym pracodawcą, pojawi się możliwość kontroli ze strony takich instytucji jak:
1. Państwowa Inspekcja Pracy – inspektorzy PIP uprawnieni są do kontrolowania postępowania przedsiębiorcy z punktu widzenia przestrzegania przez niego przepisów prawa pracy względem zatrudnionych pracowników.
2. Zakład Ubezpieczeń Społecznych – może skontrolować przedsiębiorcę prowadzącego sklep internetowy i zatrudniającego pracowników pod kątem prawidłowego odprowadzania przez niego składek na obowiązkowe ubezpieczenia społeczne.
Wreszcie w zależności od rodzaju sprzedawanych towarów możliwe są kontrole takich instytucji jak:
1. Inspekcja Sanitarna – jeżeli wśród sprzedawanych za pośrednictwem sklepu internetowego towarów, znajdują się takie których przechowywanie wymaga zachowania szczególnych zasad ze względu na zdrowie potencjalnych nabywców (np. żywność).
2. Urząd Celny – tego rodzaju kontroli spodziewać się mogą sklepy internetowe, których działalność wykracza poza granice Polski.
3. ZAIKS (i inne stowarzyszenia ochrony praw autorskich, które za pośrednictwem Policji kontrolować mogą legalność towarów znajdujących się w sklepach internetowych oferujących produkty w postaci filmów, płyt muzycznych, gier itp.) – tego rodzaju kontrole mają zazwyczaj miejsce w sytuacjach, gdy będzie istniało realne podejrzenie o możliwości popełnienia przestępstwa przez sprzedawcę polegającego na sprzedaży skopiowanych bez uprawnień towarów.
4. Państwowa Straż Pożarna – funkcjonariusze straży mogą zbadać pomieszczenia, gdzie magazynowany będzie towar (także sklepu czy biura) pod względem zgodności z wymogami dotyczącymi ochrony przeciwpożarowej.
W przypadku wystąpienia w praktyce którejkolwiek z wymienionym powyżej kontroli przedsiębiorca zaangażowany w handel elektroniczny nie może zapominać o przysługujących mu prawach wynikających z ustawy o swobodzie działalności gospodarczej (Dz. U. nr 155 poz. 1096). Ustawa ta w rozdziale piątym zawiera liczne przepisy, które służyć mają ochronie interesów przedsiębiorcy.
Wśród tych przepisów można odnaleźć takie, które zakazują organom jednoczesnego prowadzenia u przedsiębiorcy więcej niż jednej kontroli, nakazujące zawiadomienie przedsiębiorcy o planowanej kontroli na siedem dni przez jej rozpoczęciem czy wreszcie przewidujące możliwość dochodzenia odszkodowania w sytuacji poniesienia szkody przez przeprowadzenie czynności kontrolnych z naruszeniem przepisów prawa.
Odpowiada: Sebastian Wojdył, Radca Prawny, DPG Sebastian Wojdył (strona www)
Z punktu widzenia obawy przed działalnością organów kontrolnych należy tu podkreślić, iż powszechna obawa przed tego typu działaniami jest wyolbrzymiona poprzez nagłaśnianie w mediach właśnie przykładów wątpliwych lub szkodliwych dla przedsiębiorców działań. Co do zasady sklep internetowy może spodziewać się dokładnie takich samych kontroli co podmiot działający w sposób klasyczny, co więcej perspektywa kontroli ze strony GIODO nie jest tu w sposób dramatyczny większa niż odnośnie standardowego sklepu urządzającego akcje promocyjne i wysyłkę informacji do klientów (abstrahując całkowicie od faktu, iż kilkadziesiąt kontroli GIODO w ciągu roku jak na dość rozrośnięty rynek, sugeruje iż statystycznie nie jest to najbardziej prawdopodobna kontrola).
Co do zasady należy uznać, iż w wypadku gdy nie dystrybuuje się produktów budzących powszechne kontrowersję (jak np. tzw. dopalacze) to najbardziej prawdopodobną kontrolą jest wizyta z urzędu skarbowego, przy czym w wypadku powierzenia księgowości profesjonaliście, należy uznać, iż będzie ona tylko formalnością, w najgorszym wypadku zakończonym mandatem na kilkaset złotych.
—
Powyższy tekst pochodzi z książki „eCommerce. Proste odpowiedzi na trudne pytania”. Książkę można kupić w księgarni ProInfo (link). Niedługo recenzja na eKomercyjnie.pl.
