Jakie są prawne uwarunkowania dotyczące sklepu internetowego?

Autorem poniższego materiału jest Paweł Kobierzewski, Trinity Kancelaria Prawna Waluga i Wspólnicy Sp. k. (strona www).

Działalność e-commerce z uwagi na specyficzny rynek jej funkcjonowania podlega licznym regulacjom prawnym określającym oprócz przepisów dotyczących zasad prowadzenia tej działalności, liczne przepisy zawierające normy ochronne konsumentów korzystających z usług e-commerce. Poniżej przedstawiamy podstawowe akty prawne, które kształtują funkcjonowanie podmiotów działających na rynku e-commerce oraz zakres regulacji poszczególnych aktów.

Ogólne warunki prowadzenia działalności

Zasady podejmowania, wykonywania i zakończenia działalności gospodarczej określone zostały w ustawie o swobodzie działalności gospodarczej (Dz. U. 2007 r. Nr 155 poz. 1095 ze zm.). Przedmiotowa ustawa określa również katalog rodzajów działalności, które z uwagi na ich charakter lub funkcje wymagają uzyskania koncesji lub zezwolenia dla ich podjęcia. Reguły prowadzenia działalności uzupełnione zostały w przepisach kodeksu spółek handlowych (Dz.U. 2000 r. Nr 94 poz. 1037 ze zm.), który określa wewnętrzną strukturę spółek i ich funkcjonowanie w tym zasady reprezentacji. Ogólne zasady prowadzenia działalności określone zostały dodatkowo w ustawie o ochronie konkurencji i konsumentów (Dz.U. 2007 r. Nr 50 poz. 331 ze zm.) oraz w przepisach ustawy o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji (Dz. U. 2003 r. Nr 153 poz. 1503 ze zm.), których przepisy skupiają się na zapewnieniu prawidłowości funkcjonowania rynku, a w szczególności na zapewnieniu ochrony jego uczestnikom.

Zawieranie umów

Oprócz ogólnych przepisów kodeksu cywilnego (Dz.U. 1964 r. Nr 16 poz.93 ze zm.), którego postanowienia regulują dokonywanie czynności prawnych, w tym zawieranie umów, istnieje cały szereg ustaw szczególnych dotyczących reguł obrotu na rynku elektronicznym. Normy kodeksu cywilnego istotne dla działalności e-commerce to przede wszelkim przepisy dotyczące składania oświadczeń woli (art. 61 i 661 KC), miejsca zawarcia umowy (art. 70 KC), funkcji wzorca umowy w postaci elektronicznej (art. 384 KC), czy wad oświadczeń woli (art. 82 – 88 KC). Transakcje elektroniczne, które charakteryzują się brakiem fizycznej interakcji sprzedającego i nabywcy wymagały w ocenie ustawodawcy bardziej szczegółowego uregulowania, aniżeli te, które znajduje się w samym kodeksie cywilnym. W związku z powyższym, reguły obrotu elektronicznego dookreślone zostały w następujących ustawach:

1. o świadczeniu usług drogą elektroniczną (Dz.U. 2002 r. Nr 144 poz. 1204 ze zm.);
2. o ochronie niektórych usług świadczonych drogą elektroniczną (Dz.U. 2002 r. Nr 126 poz. 1068 ze zm.);
3. o podpisie elektronicznym (Dz.U. 2001 r. Nr 130 poz. 1450);
4. o elektronicznych instrumentach płatniczych (Dz.U. 2002 r. Nr 169 poz.1385 ze zm.).

Wskazane powyżej ustawy oprócz norm technicznych opisujących metodologię i warunki zawierania umów droga elektroniczną określają również warunki poboczne, w szczególności o charakterze informacyjnym, które dany sprzedawca lub usługodawca powinien spełnić wobec swoich kontrahentów przy zawieraniu danej umowy.

Ochrona konsumenta

Na działalność e-commerce szczególny wpływ wywierają uregulowania prawne z zakresu ochrony konsumentów, które wymuszają dostosowanie działalności sprzedawców i usługodawców do obowiązujących przepisów. Reżim ochronny praw konsumentów tworzą oprócz wspomnianego już kodeksu cywilnego oraz ustawy o ochronie konkurencji i konsumentów, w szczególności następujące ustawy:

1. o ochronie niektórych praw konsumentów oraz o odpowiedzialności za szkodę wyrządzoną przez produkt niebezpieczny (Dz.U. 2000 r. Nr 22 poz. 271 ze zm.);
2. o szczególnych warunkach sprzedaży konsumenckiej oraz o zmianie Kodeksu cywilnego (Dz.U. 2002 r. Nr 141 poz. 1176 ze zm.);
3. o ochronie danych osobowych (Dz. U. 2002 r. Nr 101 poz. 926 ze zm.);
4. o ochronie baz danych (Dz.U. 2001 r. Nr 128 poz. 1402 ze zm.).

Dwie ostatnie ustawy zawierają normy dotyczące ochrony danych osobowych, dozwolonej metodologii ich przetwarzania oraz warunki przechowywania i udostępniania tych danych.

Przepisy podatkowe

Działalność e-commerce jakkolwiek specyficzna, nie podlega odrębnym uregulowaniom podatkowym. Dochód osiągany z tej działalności nie różni się od przychodu uzyskiwanego z działalności prowadzonej tradycyjnymi metodami. Przychody z działalności e-commerce podlegają więc, w zależności od rodzaju podatnika, bądź przepisom ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych (Dz. U. 2000 r. Nr 54 poz. 654 ze zm.) bądź ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. 2010 r. Nr 51 poz. 307).

Podmiot prowadzący działalność e-commerce występuje również w stosunku do wykonywanych przez siebie czynności z zakresu usług lub sprzedaży drogą elektroniczną w charakterze podatnika podatku VAT. Wszystkie wykonywane przez niego usługi oraz sprzedaż co do zasady podlegać będą opodatkowaniu tym podatkiem, którego zasady, wymiar, czy zwolnienia od niego określone zostały w ustawie o podatku od towarów i usług (Dz.U.2001 r. Nr 128 poz.1402 ze zm.).

Oprócz powyższych podstawowych regulacji prawnych, działalność e-commerce podlegać będzie szczegółowym normom prawnym właściwym z uwagi na specyfikę danej działalności.

Odpowiada: Sebastian Wojdył, Radca Prawny, DPG Sebastian Wojdył (strona www).

Punktem wyjścia do rozważań odnośnie uwarunkowań działania sklepów internetowych jest proste założenie, iż co do zasady winien on spełniać te same warunki co klasyczny sklep. Ewentualne odrębności wynikają nie tyle ze zlokalizowania „okienka sprzedażowego” w Internecie, co ze zdalnego sposobu dystrybucji dóbr. Mimo wszystko warto jednak wskazać kilka podstawowych faktów:

• Forma działalności zgodna z profesjonalnym charakterem tego typu aktywności gospodarczej, czyli zgłoszenie działalności gospodarczej lub założenie i zgłoszenie stosownej spółki handlowej.
• Zachowanie stosownych wymogów w wypadków zamiaru dystrybucji produktów odnośnie których przepisy przewidują ograniczenia w sprzedaży (np. tytoń czy alkohol)
• Spełnienie obowiązków informacyjnych nakładanych przez przepisy prawa, tj. w szczególności podanie pełnych danych kontaktowych i rejestrowych przedsiębiorstwa (działalności) oraz m.in. dotyczących uprawnień do odstąpienia od umowy zawieranej na odległość.
• Sporządzenie i udostępnianie regulaminu sklepu wskazującego na uprawnienia i obowiązki klientów i sklepu
• W wypadku zamiaru przetwarzania danych osobowych klientów np. na potrzeby personalizacji sposobu wyświetlania strony www lub w wypadku zamiaru wysyłki wiadomości marketingowych, dokonanie stosownych zgłoszeń do GIODO (wraz z zachowaniem wymogów odnośnie przetwarzania) oraz udostępnianie formularzy umożliwiających składanie zgody na przetwarzanie tychże danych.
• W wypadku dystrybucji niektórych kategorii produktów ewidencja obrotu z wykorzystaniem kasy fiskalnej (wobec dynamiki zmian rozporządzenia ministra finansów, wydawanego na rok, konieczne ciągłe śledzenie zakresu podmiotów zwolnionych od posiadania kasy fiskalnej)
• W wypadku zatrudniania pracowników dokonanie stosownych zgłoszeń inspektorowi pracy oraz innym organom.

—

Powyższy tekst pochodzi z książki „eCommerce. Proste odpowiedzi na trudne pytania”. Książkę można kupić w księgarni ProInfo (link). Niedługo recenzja na eKomercyjnie.pl.