Upominki dla kupujących i inne formy bonusów często zachęcają do zakupów w e-sklepach. W zależności od wartości prezentu taka forma promocji może wiązać się z koniecznością odprowadzenia podatku nie tylko przez sprzedawcę, ale również przez klienta. Ten fakt może wpłynąć na opłacalność akcji promocyjnych.
Popularny cytat z filmu „Rejs” mówi, że najbardziej lubimy te melodie, które już znamy. Podobnie jest z klientami sklepów internetowych – chętniej korzystają z produktu, który mieli okazję wypróbować. Ten mechanizm jest często wykorzystywany przez sprzedawców. Oferują oni potencjalnym klientom bezpłatne próbki swoich towarów, chcąc zachęcić ich do kupna w przyszłości. Przykładowo, właściciel sklepu internetowego z soczewkami kontaktowymi może wysyłać płyn do mycia soczewek wraz z zamówieniem powyżej określonej wartości.
Podobną funkcję pełnią gratisy, czyli prezenty dodawane do zamówienia złożonego w sklepie i inne formy obdarowania klienta. Z punktu widzenia przepisów możemy wyróżnić kilka mechanizmów tego rodzaju promocji:
- nieodpłatne przekazanie towaru lub usługi (np. pudełko na soczewki dodawane do opakowania szkieł),
- sprzedaż premiowa towaru lub usługi (np. przy zakupie 3 opakowań soczewek butelka płynu gratis),
- sprzedaż towaru za symboliczną kwotę (np. przy zakupie soczewki marki X istnieje opcja zakupu płynu za 1 zł).
Znajomość wymienionych form promocji jest istotna dla każdego właściciela e-sklepu, ponieważ umożliwiają obniżenie realnego kosztu akcji promocyjnej. Przepisy pozwalają bowiem zaliczyć niektóre wydatki na gratisy do kosztów prowadzenia działalności.
Warto również pamiętać o obowiązkach podatkowych, wynikających z bezpłatnego przekazania towaru lub znacznego obniżenia jego ceny. Brak zapłaty po stronie klienta lub zapłata w wysokości symbolicznej złotówki nie zwalniają przedsiębiorcy z konieczności zapłacenia podatku.
Gratisy dla klientów – VAT i podatek dochodowy
Dodawanie gratisu do zamówienia nie oznacza oczywiście wprost przychodu dla właściciela sklepu internetowego. Mimo tego nie wolno zapominać, że przepisy traktują tego typu działanie jako dostawę towaru, co wiąże się z obowiązkiem rozliczenia podatku dochodowego i VAT-u.
Według ogólnej zasady, prezent przekazywany klientowi podlega opodatkowaniu VAT-em. Stawka VAT, którą trzeba nałożyć jest wówczas taka sama, jak w przypadku sprzedaży tego towaru. Konieczności zapłaty VAT-u od gratisu można jednak uniknąć, co jest opisane poniżej.
W praktyce rozliczenie podatku odbywa się przez wystawienie dokumentu wewnętrznego (choć nie jest to niezbędne), który określa wartość netto towaru przekazanego bezpłatnie klientowi i należny VAT, który następnie rozlicza się w miesięcznej deklaracji VAT-7.
Natomiast jeśli chodzi o podatek dochodowy, to przekazanie gratisu nie jest rzecz jasna przychodem sprzedawcy, natomiast może być dla niego kosztem, analogicznie do innych wydatków. Wyjątkiem jest sytuacja, gdy przedsiębiorca przekazuje wyjątkowo drogie i ekskluzywne prezenty, które mogą zostać uznane za reprezentację. Wtedy wydatku na prezent nie można ująć w kosztach uzyskania przychodu. Prezent może być jednak przychodem dla obdarowanego, co także jest opisane poniżej.
Obowiązek rozliczenia podatku od prezentów nie dotyczy tylko towarów. Ta sama zasada odnosi się do sytuacji, gdy klient otrzymuje gratis usługę. Może to być przykładowo bezpłatna przesyłka kurierem, którą opłaca sprzedający. Warto o tym pamiętać biorąc udział w Dniu Darmowej Dostawy, do którego corocznie przyłącza się wiele sklepów internetowych.
Niektóre prezenty mogą nie podlegać VAT
Odprowadzanie VAT od każdego, nawet najmniejszego prezentu byłoby uciążliwe dla przedsiębiorców. Z tego powodu przepisy uwzględniają dwa wyjątki, kiedy obowiązek podatkowy nie powstaje. Decydujące znaczenie ma przy tym wartość gratisu.
Rozliczanie VAT nie jest wymagane, jeżeli klient otrzymuje jednorazowy gratis o wartości nieprzekraczającej 10 zł. Analogiczne zwolnienie funkcjonuje wówczas, gdy dany klient jest obdarowany droższymi prezentami, o ile ich wartość nie przekracza łącznie 100 zł w ciągu roku. Wtedy przedsiębiorca ma jednak obowiązek prowadzenia ewidencji osób, które otrzymały od niego gratisy o wartości powyżej 10 zł umożliwiającej ustalenie tożsamości obdarowanych osób.
Drugą sytuacją, w której nie powstaje obowiązek podatkowy w zakresie VAT, jest przekazanie klientowi próbek towaru. Za „próbki” przepisy uznają taki towar, który pozwala klientowi ocenić jego walory, ale nie służy zaspokajaniu potrzeb. Mogą to być zatem niewielkie opakowania perfum, para soczewek jednodniowych czy pojedyncza czekoladka (jeżeli pełnowartościowym produktem jest bombonierka). Maksymalna wartość, czy wielkość próbki nie są określone przepisami, więc określenie co stanowi „próbkę” może podlegać interpretacji. Warto jednak wiedzieć, że przepisy nie wymagają, aby próbka była oznaczona słowami „próbka” czy „tester”.
Dodając do zamówienia prezent o wartości poniżej 10 zł lub próbkę właściciel sklepu internetowego nie musi wystawiać za nie faktury, czy paragonu dla klienta. Wystarczy udokumentować sprzedaż towaru będącego głównym składnikiem zamówienia.
Uważaj na wartość gratisu!
Prezenty dla klientów mają na celu poprawę wizerunku sklepu, jednak obdarowywanie kupujących zbyt kosztownymi gratisami może okazać się problematyczne. Osoba prywatna, która otrzyma jednorazowy prezent o wartości przekraczającej 200 zł jest zobowiązana do odprowadzenia podatku dochodowego. Przepisy traktują takie świadczenia jako uzyskanie przychodu.
W tej sytuacji sprzedawca ma obowiązek zdobycia od klienta pełnych danych, sporządzenia deklaracji PIT-8C, przesłania jej do urzędu skarbowego i do osoby obdarowanej. Tym samym klient, który otrzymał gratis, musi wykazać go jako przychód, uwzględnić w zeznaniu podatkowym i opodatkować razem z innymi przychodami jako przychód z „innych źródeł”.
Warto pamiętać, że limit 200 zł dający zwolnienie z podatku dochodowego otrzymanych prezentów dotyczy każdego z prezentów z osobna. Z punktu widzenia przepisów o PIT, istotna jest wartość pojedynczego gratisu, a ich łączna wartość w ciągu roku nie ma znaczenia.
Również obdarowany przedsiębiorca musi zapłacić podatek dochodowy od uzyskanych prezentów, przy czym wówczas nie obowiązuje granica 200 zł dająca zwolnienie z podatku dochodowego. Innymi słowy, dla przedsiębiorcy każdy prezent jest przychodem. W tym przypadku jednak obdarowujący nie odpowiada za rozliczenie obdarowanego (nie przekazuje PIT-a związanego z gratisem).
Sprzedaż premiowa – szczególny rodzaj gratisu
W odmienny sposób przebiega rozliczanie tzw. sprzedaży premiowej. To szczególny rodzaj promocji, z którą mamy do czynienia kiedy spełnione są wszystkie poniższe warunki:
- klient nabywając towar lub usługę otrzymuje nagrodę lub prezent,
- nagrodą jest towar lub usługa inne niż główny przedmiot transakcji,
- klient otrzymuje nagrodę lub prezent po spełnieniu określonych warunków (a nie w drodze losowania),
- sprzedawca sporządził regulamin sprzedaży premiowej dostępny dla klientów (np. na stronie internetowej).
W celu wyjaśnienia zasad sprzedaży premiowej wróćmy do przykładu ze sklepem z soczewkami kontaktowymi. Jeżeli przedsiębiorca rozpoczął akcję promocyjną „kup 3 opakowania soczewek X, a czwarte opakowanie tych soczewek dostaniesz gratis”, nie możemy mówić o sprzedaży premiowej. Nagrodą jest bowiem ten sam towar i mamy do czynienia z tzw. rabatem towarowym. Sprzedaż premiowa mogłaby natomiast wyglądać tak: „kup 3 opakowania soczewek X, a płyn dostaniesz gratis”. Oczywiście, klient musi mieć możliwość zapoznania się z regulaminem takiej promocji.
Warto pamiętać, że sprzedaż premiowa wymaga specyficznego rozliczenia podatków.
Jak rozliczyć sprzedaż premiową?
Pierwsza kwestia to VAT. Właściciel e-sklepu, który kupił nagrody do promocji (np. płyn do soczewek) i przy zakupie odliczył VAT, musi wykazać i zapłacić ten podatek w momencie, gdy nieodpłatnie przekazuje nagrodę uczestnikowi promocji. Podstawą opodatkowania jest cena zakupu towaru lub usługi będącej nagrodą (lub koszt ich wytworzenia). Wysokość obciążenia podatkowego można jednak zmniejszyć. Przedsiębiorca może zaliczyć VAT należny doliczony w związku z przekazaniem nagrody do kosztów uzyskania przychodu.
Druga kwestia to rozliczenie podatku dochodowego. Klient, będący osobą prywatną, który w ramach sprzedaży premiowej otrzymał nagrodę nie musi płacić podatku dochodowego, o ile wartość przekazanego prezentu nie przekracza 760 zł. W przeciwnym razie sprzedawca ma obowiązek pobrania zryczałtowanego podatku w wysokości 10% wartości nagrody. Następnie musi wystawić na dane kupującego deklarację PIT-8C i przekazać ją klientowi oraz urzędowi skarbowemu.
Inaczej jest, gdy uczestnikiem promocji jest inny przedsiębiorca i wiąże się ona z zakupem służącym prowadzeniu firmy. W takiej sytuacji otrzymana nagroda zawsze jest dla beneficjenta przychodem. Ma on obowiązek rozliczenia go razem z innych przychodami pochodzącymi z prowadzonej działalności gospodarczej.
Sprzedaż za złotówkę to też przychód
Jeszcze innym mechanizmem chętnie wykorzystywanym w e-commerce jest oferowanie towaru za symboliczną kwotę, znacznie niższą niż jego rzeczywista wartość. Przykładem może być oferta, w której klient kupując soczewki kontaktowe marki X może kupić drugie opakowanie tych szkieł płacąc 1 zł.
Ponieważ właściciel sklepu otrzymuje zapłatę za towar objęty promocją mamy do czynienia ze świadczeniem odpłatnym. To oznacza, że sprzedaż powinna zostać rozliczona na takiej samej zasadzie, jak sprzedaż towaru w pełnej cenie. Przychodem dla sprzedawcy jest zatem kwota 1 zł. W takiej sytuacji nabywca towaru za 1 zł nie musi rozliczać przychodu, nawet jeśli rzeczywista wartość towaru przekraczałaby 200 zł.
Tutaj warto jednak pamiętać o fiskusie. Sprzedaż towarów po znacznie obniżonej cenie bywa wykorzystywana przez oszustów do zaniżania przychodów firmy, a także unikania zapłaty VAT. Dlatego oferty promocyjne z produktami za złotówkę nie mogą budzić wątpliwości organów skarbowych co do celu obniżki i jej związku z przyszłymi przychodami firmy. Tego rodzaju upusty muszą być uzasadnione ekonomicznie i odpowiadać spodziewanym korzyściom sprzedawcy.
Autorem powyższego materiału jest Sebastian Bobrowski, Dyrektor Finansowy inFakt – firmy oferującej księgowość z dostępem do dokumentów i finansów w aplikacji online, darmowym kurierem i profesjonalną obsługą księgową.
