Nie oszukujmy się: każdego z czytających ten tekst szybki rozwój branży e-handlu niezaprzeczalnie cieszy. Nie ma co się krygować: więcej klientów i większe zyski oznaczają dla nas wszystkich bardzo wymierne finansowo korzyści.
Nasza radość ma jednak drugie albo i trzecie dno: działamy kosztem naszej planety. Dokładamy naszą (niejedną i zdecydowanie ciężką) cegiełkę do emisji CO2 i znaczącego zanieczyszczenia środowiska. Oczywiście nie znaczy to, że w ramach posypywania głów popiołem powinniśmy zamknąć biznes – warto jednak pochylić się na moment nad problemem i sprawdzić, jak możemy wziąć odpowiedzialność za powyższy stan rzeczy i jakie kroki wdrożyć, by wspólnie zazielenić eCommerce.
Spis treści:
- Czego pragną konsumenci?
- Fakty vs mity: czy fulfillment może być eko?
- Zielone magazyny
- Pakowanie przyjazne środowisku
- Ostatnia mila: zrównoważone dostawy w służbie w planety
- Podsumowanie
Przydatne linki
Globalne ocieplenie spędza sen z powiek nie tylko aktywistom klimatycznym, ale również przeciętnym Kowalskim. Co gorsze, wedle danych przytaczanych przez European Environment Agency, transport, na którym opiera się logistyka e-handlu, jest odpowiedzialny za >¼ całkowitej emisji gazów cieplarnianych w UE. Dodajmy do tego galopujący konsumpcjonizm, problem nadprodukcji i rosnącą liczbę plastikowych opakowań, zarówno jednostkowych, jak i wysyłkowych (Fundacja Oceana raportuje, że w 2020 roku sektor e-handlu zużył globalnie prawie 1,296 mld kg (!) plastikowych opakowań) i mamy przepis na środowiskową katastrofę. Brzmi strasznie? A to dopiero początek: nie wspomniałam jeszcze o tzw. deadstock, czyli nadwyżkach niesprzedanych produktów zalegających w magazynach, które, szczególnie w przypadku wciąż cieszącej się popularnością branży fast-fashion, kończą w spalarniach i na wysypiskach.
Mamy jednak (“na pocieszenie”) dobrą informację: wedle danych zebranych w ramach projektu Climate Clock mamy jeszcze około 7 lat na podjęcie śmiałych kroków w kierunku zadbania o naszą planetę, nim będzie za późno. Tym bardziej, że problem jest realny, i na szczęście, zauważany również w naszym kraju – w badaniu przeprowadzonym przez FOB zatytułowanym „Menedżerowie CSR 2020” aż 90% respondentów było zdania, że to właśnie biznes ma do odegrania istotną rolę w dbaniu o środowisko i w przeciwdziałaniu negatywnym zmianom klimatycznym.
Chciałoby się więc z angielska powiedzieć “the time is now” - nie czekajmy dłużej, tylko dokonajmy oceny biznesowego wkładu w cały niechlubny proces zmian środowiskowych generowanych przez branżę.
Czego pragną konsumenci?
Co ciekawe, wyjścia naprzeciw potrzebom planety pragną również sami... kupujący online. Respondenci biorący udział w badaniu przeprowadzonym przez Trivium Packaging jednoznaczne wskazali, że oczekują od marek bardziej zrównoważonych działań. Z przygotowanego przez firmę raportu Global Buying Green Report 2021 jasno wynika, że takie zielone podejście jest ważne szczególnie dla młodszego pokolenia konsumentów; wartą podkreślenia ciekawostką jest również fakt, że ponad 80% ankietowanych zadeklarowało gotowość do zapłacenia wyższej ceny, jeśli eCommerce jest przyjazny środowisku.
Czy jednak samo postawienie np. na wykorzystanie opakowań z recyklingu w dzisiejszych czasach wystarczy, by uniknąć oskarżenia o typowy green washing? Szczególnie, gdy część brandów stawia na ekologię jako na styl życia i podejmuje naprawdę robiące wrażenie działania (dość wspomnieć o właścicielu Patagonii, który w wakacje bieżącego roku zrzekł się udziałów w firmie wartej 3 miliardy dolarów - i przekazał je na rzecz ochrony przyrody)?
Osobiście podziwiam tego rodzaju akcje - wierzę jednak, że mały krok dla eCommerce może być wielkim krokiem dla planety: pod warunkiem, że postawimy na efekt skali i ramię w ramię zaczniemy branżowo wdrażać małe, ale jakże efektywne zmiany, które z nieukrywaną przyjemnością oraz wiarą w sektorową brać opiszę poniżej.
Fakty vs mity: czy fulfillment może być eko?
Mit: sprzedaż online wpływa na środowisko bardziej niż zakupy stacjonarne.
Fakt: w listopadzie 2021 roku niemiecki Öko Institut we Freiburgu przeprowadził badania, z których jasno wynika, że zamówienia realizowane drogą internetową generują aż trzy razy mniej CO2 niż zakupy w sklepie fizycznym.
A jak do tego ma się fulfillment? Przypomnijmy, pro forma, że usługa ta dotyczy w zasadzie każdego etapu łańcucha dostaw: od magazynowania, przez picking & packing, po dostawy ostatniej mili.
Co oczywiste, poza zyskaniem na samej wygodzie i zdjęciu z obowiązków eCommerce konieczności zadbania o kwestie logistyczne, dzięki dostawcom usług fulfillmentowych e-sklepy zyskują również na optymalizacji kosztów (z perspektywy firmy obsługującej logistycznie wiele biznesów eCommerce łatwiej jest wynegocjować preferencyjne stawki z firmami obsługującymi poszczególne etapy łańcucha dostaw) oraz na... dostępności eko rozwiązań właśnie!
Zielone magazyny
Wszyscy wiemy, że pandemia w sposób dość drastyczny zmieniła krajobraz sprzedaży online w Polsce. Wedle danych zebranych przez Cushman & Wakefield w raporcie “Ecommerce pęka w szwach, a magazyny razem z nim”, w styczniu 2021 roku liczba sklepów internetowych w naszym kraju wynosiła “zaledwie” 44,5 tysiąca, a na koniec grudnia tego samego roku - już 52,3 tysiąca.
Oczywiście za zwiększonym wolumenem sklepów idzie również konieczność wynajęcia stosownej przestrzeni magazynowej. We wspomnianym roku wynajęta przestrzeń magazynowa w Polsce wyniosła zawrotne 7,5 mln metrów kwadratowych; warto również dodać, że w budowie jest kolejne 4,7 mln metrów kwadratowych.
Co ciekawe, z punktu środowiska to dobre wiadomości. Mniejsza odległość magazynu od klienta docelowego oznacza nie tylko krótszy czas dostawy, lecz również mniejszą ilość wyprodukowanego w transporcie śladu węglowego. Bliskość magazynu do rynku zbytu jest tożsama z krótszym dystansem, który musi pokonać paczka, minimalizując tym samym jej negatywny wpływ na środowisko. Jest to szczególnie istotne w kontekście sprzedaży cross-border i związanych z tym procesem długich tras, które towary muszą przebyć nim trafią w ręce e-kupujących.
Poza powyższą kwestią warto również wspomnieć, że coraz więcej magazynów chętnie stawia na rozwiązania energooszczędne, takie jak świetliki dachowe, panele czy czujniki słoneczne.
Pakowanie przyjazne środowisku
Proces pakowania jest etapem, który w zakresie eko-trendów daje tak naprawdę największe pole do popisu. W temacie nowoczesnych i przyjaznych środowisku opakowań zdecydowanie jest z czego wybierać; na rynku dostępne są bowiem materiały pochodzące z recyklingu, opakowania kompostowalne, biodegradowalne czy... z tzw. biological sources, czyli materiałów wytworzonych z grzybów, kukurydzy i odpadów spożywczych.
Poza samą kwestią materiału, z którego wykonane jest pudełko, wiele eCommerców słusznie stawia na zachęcanie konsumentów do ponownego użycia tych samych opakowań w tzw. refilomatach dostępnych w sklepach stacjonarnych marek (przykład marki Yope podany poniżej).
Czy podobne rozwiązania można wdrożyć w logistyce? Okazuje się, że... tak! Jako przedstawiciele branży możecie zaproponować klientom możliwość wyboru na etapie finalizowania koszyka zakupowego wielorazowych kopert RePack®. W zeszłym roku ciekawym tropem poszedł InPost – i we współpracy z Modivo rozpoczął test wysyłki paczkomatami przesyłek w opakowaniach wielokrotnego użytku.
Pamiętajcie również, że tak samo istotna jak sam materiał opakowania jest jego... wielkość. Niestety wciąż często zdarza się, że drobne przedmioty są pakowanie w nieproporcjonalnie duże paczki. Postępując w ten sposób nie tylko marnujecie materiał (i dodatkowo płacicie za wypełnienie przesyłki), ale też przyczyniacie się do generowania milionów ton dwutlenku węgla rocznie. Zwracajcie więc szczególną uwagę na właściwy dobór wielkości kartonu - np. sprawdzając poprawność tych wymiarów dzięki widgetowi opracowanemu przez wspomniany już InPost:
Ostatnia mila: zrównoważone dostawy w służbie w planety
Ostatnia mila to w logistycznym żargonie nic innego jak końcowy etap podróży paczki: ten, w wyniku którego trafia ona w ręce osoby zamawiającej towar.
Pod względem ekologicznym branża ma tutaj sporo do powiedzenia i może w tym zakresie zaoferować swoim klientom między innymi postawienie na poniższe rozwiązania:
- możliwość wyboru dostawy trwającej dłużej niż standardowa – realizowanej wolniej, ze względu na ograniczenie prędkości samochodów transportowych i mniejsze zużycie paliwa. Oczywiście wszyscy zdajemy sobie sprawę, jak ważny jest dla większości kupujących online szybki czas dostawy - jeśli jednak pozostawicie klientom wybór wraz z merytorycznym uzasadnieniem możecie się zdziwić, jak wielu z nich wybierze tę drugą opcję.
- realizacja transportu przy maksymalnym załadunku - z założenia może się ona odbywać nieco rzadziej; kluczowe w tym punkcie jest kompletne wykorzystanie dostępnej w ciężarówce przestrzeni;
- transport dokonywany w porze nocnej – mniejszy ruch uliczny sprzyja optymalizacji dostaw pod względem czasu i zużycia paliwa;
- dostawy realizowane do OOH (out of home delivery) zamiast do rąk własnych - z punktu widzenia kupujących jest to wygodne rozwiązanie, pozwalające na odebranie przesyłki z dowolnie wybranego punktu o dogodnej porze, bez konieczności czekania na kuriera w ściśle (czasem nie-)określonych godzinach. Co istotne, takie rozwiązanie sprzyja również zmniejszeniu ilości generowanego CO2, co zostało już wspomniane w pierwszym akapicie dzisiejszego tekstu.
- wymiana floty kurierskiej – i postawienie na użycie samochodów elektrycznych lub w niedalekiej przyszłości, dronów.
Podsumowanie
To, w jakim stanie pozostawimy planetę następnym pokoleniom, zależy wyłącznie od nas – i od decyzji, w tym również tych biznesowych, które podejmujemy na co dzień jako przedstawiciele branży eCommerce.
Stawiając na zrównoważoną logistykę możemy zyskać w oczach klientów oraz zbudować bazę lojalnych i świadomych kupujących - jednocześnie realnie przyczyniając się do poprawy sytuacji środowiskowej. Jeśli te kwestie są bliskie waszym biznesowym sercom – koniecznie polecam lekturę eBooka Sustainable Logistics: the Need for Green Growth, stanowiącego kompletny przewodnik w tym zakresie.
Jeśli zaś poza logistyką chcielibyście wprowadzić w waszych e-sklepach więcej zielonych zmian na lepsze – jako dodatkową uwagę na koniec rekomenduję chociażby dodawanie do predefiniowanych filtrów produktowych (kolor/rozmiar etc) - filtru z produktami eco oraz dokładne opisywanie sprzedawanych towarów (uzupełnione sporą ilością zdjęć), co pozwoli wam na zminimalizowanie liczby zwrotów, a tym samym – na zaoszczędzenie kosztów logistyki zwrotnej i związanej z nim ilości CO2.
